Hướng dẫn vận hành lò hơi an toàn hiệu quả

Vận hành lò hơi là một trong những công đoạn quan trọng bậc nhất trong hệ thống cung cấp năng lượng nhiệt của các nhà máy. Nếu thực hiện đúng kỹ thuật, không chỉ đảm bảo an toàn cho người và thiết bị mà còn giúp tiết kiệm nhiên liệu, tăng tuổi thọ lò và nâng cao hiệu suất vận hành.

Kiểm tra tổng thể trước khi khởi động

Trước khi bắt đầu bất kỳ quá trình vận hành nào, bước kiểm tra tổng thể hệ thống lò hơi là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Việc kiểm tra này không chỉ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường mà còn là cách duy nhất để đảm bảo toàn bộ hệ thống vận hành trong trạng thái ổn định, đặc biệt quan trọng với những loại lò hơi đốt than có cấu tạo phức tạp hoặc lò hơi tầng sôi đốt than với hệ thống phân phối gió – nhiên liệu đặc thù.

Những yếu tố cần kiểm tra bao gồm:

• Áp suất và mực nước: Đảm bảo mực nước nằm trong giới hạn an toàn, áp suất chưa vượt quá mức cho phép. Mọi cảm biến áp suất cần hoạt động chính xác, không bị kẹt hoặc sai số.

• Hệ thống van và ống dẫn: Các van an toàn, van xả, ống thủy, ống cấp nước phải kín khít, không bị rò rỉ hay ăn mòn. Bất kỳ dấu hiệu rò rỉ nào cũng có thể gây ra sự cố nghiêm trọng khi lò vận hành.

• Hệ thống cấp nhiên liệu và không khí: Với lò đốt than, đặc biệt là lò hơi tầng sôi, cần đảm bảo lượng than được phân bố đều, quạt gió hoạt động tốt, và các đường dẫn than không bị tắc nghẽn.

• Kiểm tra buồng đốt và hệ thống ghi: Dọn sạch tro, kiểm tra độ mòn và nứt của ghi lò, đảm bảo bề mặt ghi có thể chịu được tải nhiệt cao khi khởi động.

Bước kiểm tra tổng thể không chỉ mang tính thủ tục mà còn là lớp “bảo hiểm” đầu tiên chống lại những sự cố tiềm ẩn, giảm nguy cơ mất an toàn cho người vận hành và thiết bị.

Vận hành theo trình tự chuẩn để đảm bảo an toàn

Quá trình vận hành lò hơi cần tuân thủ chặt chẽ các bước kỹ thuật để vừa đảm bảo an toàn, vừa duy trì hiệu suất hoạt động cao nhất. Với các loại lò hơi đốt than, nếu không khởi động đúng cách, dễ xảy ra hiện tượng cháy ngược, tích tụ khí dễ nổ hoặc gây nứt nẻ bề mặt chịu nhiệt. Đặc biệt, lò hơi tầng sôi đốt than đòi hỏi quy trình chuẩn hơn nữa vì tính chất động lực học phức tạp của tầng sôi.

Các bước vận hành cần tuân thủ bao gồm:

1. Khởi động bằng lửa mồi nhẹ nhàng: Dùng dầu hoặc củi để đốt mồi từ từ, tránh gia tăng nhiệt độ đột ngột gây sốc nhiệt. Giai đoạn này giúp giãn nở đồng đều vật liệu chịu nhiệt, bảo vệ các mối hàn và bề mặt ống dẫn.

2. Tăng áp dần đều: Khi buồng đốt bắt đầu ổn định, tăng nhiệt độ và áp suất theo lộ trình được cài đặt. Không đẩy nhanh quá trình để tránh gây hư hỏng thiết bị và mất kiểm soát nhiệt.

3. Cấp gió – cấp than hợp lý: Đối với lò hơi tầng sôi đốt than, cần điều tiết lượng gió và than đồng bộ để tạo hiệu ứng tầng sôi đều, không bị vón cục hoặc mất ổn định lớp vật liệu tầng.

4. Theo dõi các chỉ số liên tục: Áp suất, nhiệt độ, lượng nước cấp, mức tiêu hao nhiên liệu và màu khói là các thông số quan trọng giúp đánh giá lò đang hoạt động trong vùng an toàn hay không.

5. Kích hoạt hệ thống an toàn: Kiểm tra lần cuối các van xả áp, cảm biến nhiệt, và chuông cảnh báo để đảm bảo có thể can thiệp kịp thời nếu lò hoạt động bất thường.

Tuân thủ trình tự chuẩn giúp hạn chế tai nạn lao động, tránh thất thoát năng lượng và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Bảo trì định kỳ và xử lý sự cố kịp thời

Một hệ thống lò hơi dù hiện đại đến đâu cũng không thể duy trì hiệu suất ổn định nếu thiếu đi quy trình bảo trì định kỳ. Lò hơi sau một thời gian hoạt động sẽ tích tụ cặn, bám tro hoặc bị mòn ở các bộ phận chịu nhiệt cao. Nếu không xử lý sớm, hậu quả sẽ là tiêu hao nhiên liệu lớn, hiệu suất truyền nhiệt giảm mạnh và nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn.

Các hạng mục cần bảo trì định kỳ bao gồm:

• Vệ sinh buồng đốt và ống dẫn nhiệt: Đây là nơi tích tụ nhiều cáu cặn và tro bụi, cần làm sạch 1–2 tuần/lần hoặc theo cường độ vận hành.

• Kiểm tra hệ thống ghi lò và ống lửa: Phát hiện sớm các vết nứt, ăn mòn giúp ngăn chặn hỏng hóc nghiêm trọng.

• Bảo dưỡng hệ thống cấp nhiên liệu và quạt gió: Đảm bảo không tắc nghẽn, vận hành ổn định theo đúng lưu lượng yêu cầu.

• Kiểm định hệ thống an toàn: Định kỳ kiểm tra van an toàn, van xả, cảm biến áp suất – nhiệt độ để đảm bảo luôn sẵn sàng hoạt động.

Xử lý sự cố cần kịp thời và chính xác: Một số lỗi phổ biến như rò rỉ nước, nghẹt đường cấp than, khói đen nhiều, hoặc áp suất không ổn định nếu không được can thiệp sớm có thể dẫn đến hỏng lò hoặc tai nạn nghiêm trọng. Với các loại lò hơi tầng sôi đốt than, sự cố về tầng sôi mất ổn định cần có chuyên gia can thiệp để điều chỉnh lại lớp vật liệu đệm và luồng khí.

Tối ưu nhiên liệu và giảm phát thải trong quá trình vận hành

Trong bối cảnh giá nhiên liệu ngày càng tăng và yêu cầu về bảo vệ môi trường ngày càng khắt khe, việc tối ưu hóa nhiên liệu và giảm phát thải trở thành mục tiêu quan trọng của mọi doanh nghiệp. Với hệ thống lò hơi đốt than, việc tiết kiệm từ 10–15% nhiên liệu hoàn toàn khả thi nếu người vận hành áp dụng đúng các nguyên tắc điều tiết và theo dõi.

Một số biện pháp hiệu quả gồm:

• Cải thiện tỷ lệ gió – nhiên liệu: Phối hợp lưu lượng gió chính xác để đốt cháy hoàn toàn lượng than, giảm khói đen và khí độc.

• Sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn: Chọn loại than có độ ẩm thấp, ít tạp chất, đồng đều kích thước sẽ giúp tăng hiệu suất đốt và hạn chế tro xỉ.

• Cải tiến công nghệ điều khiển: Ứng dụng hệ thống điều khiển tự động giúp giám sát nhiệt độ, áp suất và tiêu hao nhiên liệu theo thời gian thực, từ đó điều chỉnh kịp thời.

• Tối ưu lớp vật liệu tầng sôi: Với lò hơi tầng sôi đốt than, giữ cho lớp vật liệu tầng sôi ổn định và phân bố đều giúp nâng cao hiệu quả trao đổi nhiệt và giảm lượng bụi mịn phát thải.

Ngoài ra, giảm tiêu hao nhiên liệu cũng đồng nghĩa với giảm lượng khí CO₂, NOx và bụi phát thải ra môi trường – một bước tiến quan trọng hướng đến phát triển bền vững trong ngành công nghiệp.

Kết luận

Vận hành lò hơi đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định đến hiệu suất, độ bền thiết bị và mức độ an toàn vận hành trong nhà máy. Đặc biệt đối với các dòng lò hơi tầng sôi đốt than và lò hơi đốt than, việc thực hiện nghiêm túc các bước từ kiểm tra, khởi động, vận hành đến bảo trì sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro và thân thiện hơn với môi trường.

Để được tư vấn giải pháp vận hành và bảo trì lò hơi tối ưu, hãy liên hệ với chuyên gia từ GreenBoiler.