Hướng nghiệp cho học sinh THPT

Chào các bạn học sinh THPT, định hướng nghề nghiệp luôn là công việc quan trọng không chỉ với học sinh lớp 12 mà còn quan trọng với học sinh lớp 10, 11 nữa. Bạn càng để tâm tới hướng nghiệp, tới con đường sự nghiệp của mình sớm bao nhiêu, bạn càng có nhiều thời gian và sự tập trung cho mình tốt bấy nhiêu. Càng chuẩn bị sớm thì bạn sẽ dễ dàng đạt được mong muốn của mình hơn.

Định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học phổ thông

Thời đi học, dù học ít học nhiều gì bạn cũng dành thời gian để vui chơi. Ngoài giờ học thì quán game là một địa điểm quen thuộc các bạn nam thường hay lui tới.

Và trên hết, các bạn chưa nghĩ nhiều tới hướng nghiệp, nhiều bạn chưa nghĩ đến việc vào đời, đi làm.

Tuy nhiên, khác với thiên nhiên hoang dã, nơi con non phải chạy từ những phút đầu tiên khi mới chào đời để sống sót, thời trẻ chúng ta cần 12 năm để rèn sách, thêm 4 – 5 học đại học sống trong vòng tay yêu thương của người thân và bạn bè,… là để một ngày có thể bước vào đời, độc lập tự kiếm sống, tự làm chủ tài chính được cho bản thân của mình.

Các bạn rồi sẽ phải tự bước đi trên chính đôi chân của mình. Rồi lỡ có vấp ngã, cũng tự biết đứng dậy mà đi tiếp. Như con báo rượt hụt con mồi thì sẽ không ngồi đó mà than khóc, mà sẽ nghỉ ngơi, tính toán lại mà tiếp tục cất bước. Như con linh dương thấy đồng loại của mình bị báo ăn thịt, thì không phải sợ hãi đến tê liệt, mà vẫn phải tiếp tục chạy, tiếp tục sống bình thường, tiếp tục sinh sản, nuôi dưỡng thế hệ tiếp theo.

Bạn càng ý thức được về sự tự lập trong cuộc sống sớm bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Để có một tương lai thật tốt, ngay từ bây giờ, bạn nên thực hiện việc định hướng nghề nghiệp cho mình ngay.

Nào, bây giờ chúng ta bắt đầu nhé.

Hướng nghiệp cho THPT là gì ?

Hướng nghiệp ở đây là bạn sử dụng một số phương pháp, công cụ hỗ trợ để hiểu mình hơn, để tìm ra mong muốn, sở thích của mình,… kết hợp với xu hướng việc làm để chọn ra công việc, đường hướng sự nghiệp cho mình trong tương lai.

Tại sao nên thực hiện tư vấn định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT từ sớm ?

Ở lứa của mình, lứa 8x 9x, tình trạng sinh viên học trái ngành nghề, không biết mình muốn gì rất rất nhiều. Và trong lứa này, những ai đã lên kế hoạch, xác định trước nghề nghiệp, công ty mình sẽ tham gia ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường đều có một công việc rất tốt sau khi ra trường.

Và vì bạn phải xác định mình muốn gì, thích gì thì mới có thể tập trung nhiều vào thứ đó mà phát triển được.

Theo cuốn “Im lặng: Sức mạnh của người hướng nội”  của Susan Cain, mỗi chúng ta sinh ra đều có những đặc điểm tính cách cố định sẽ theo chúng ta đi suốt cuộc đời của mình. Chúng ta thích nghi được trong môi trường mới là do đã thay đổi suy nghĩ hoặc đang kéo dãn mình ra.

Tuy nhiên, người nhạy cảm thì khả năng vẫn sẽ là người nhạy cảm. Chúng ta vẫn có thể luyện tập để kéo dãn tính cách của mình ra. Nhưng sau đó cần thời gian thư giãn để trở lại trạng thái bình thường.

Công việc cũng vậy. Có hai điều mình chắc chắn: 

Thứ nhất, không có công việc nào phù hợp hoàn toàn với các bạn. Bạn phải luyện tập thêm rất nhiều kỹ năng để có thể thông thạo công việc của mình.

Thứ hai, nếu bạn chọn công việc quá khác biệt quá với mình (không phù hợp với mình), bạn sẽ phải rất chật vật và khổ sở. Yêu cầu một ông nhà văn đi làm việc kế toán, kiểm kê hành chính giấy tờ thì quả là một điều kinh khủng với ông ấy đấy.

Vì vậy, công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh thpt nên được thực hiện sớm để học sinh có ý thức về tương lai, về công việc của mình sau này.

Định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT từ lớp 10, 11 nên hay không nên ?

Như phương châm của mình đã chia sẻ, càng sớm càng tốt. Các bạn càng có ý thức về việc này, bạn càng hiểu mình bao nhiêu, bạn càng chọn ra được công việc phù hợp với mình bấy nhiêu.

Rất nhiều trường hợp tới cuối lớp 12, khi có yêu cầu chọn trường, chọn ngành thì nhiều bạn mới bắt đầu rục rịch tìm trường, chọn ngành cho mình. Và khoảng thời gian 1, 2 tháng ngắn ngủi mà còn phải lo học hành cũng khó giúp các bạn hiểu được nhiều về mình.

Nhiều người chỉ chọn trường theo xu thế, theo bạn bè, theo lời khuyên của người thân, để rồi khi học được 1 – 2 năm đầu thì mới nhận ra mình không thích hoặc không hợp với ngành mà mình đang học.

Hoặc tệ hơn, có nhiều trường hợp loay hoay cả tuổi thanh xuân vẫn không biết là mình thực sự muốn gì.

Vì nếu chỉ tập trung hướng nghiệp cho học sinh lớp 12 thì nhiều bạn không kịp xác định xem mình muốn gì và mình thích gì. Vì thế, ý thức về nghề nghiệp, tương lai của mình; chủ động tìm hiểu mình từ sớm là rất quan trọng.

Vấn đề định hướng nghề nghiệp nên thực hiện như thế nào ?

Có rất nhiều cách để hướng nghiệp cho người trẻ, các bạn có thể chọn thực hiện một số cách sau đây:

• Trắc nghiệm tính cách MBTI. (https://thptchuyensonla.edu.vn/huong-nghiep/dinh-huong-nghe-nghiep-cung-mbti.html/)
• Trắc nghiệm mật mã Holland. (link)
• 2 phương pháp MBTI và Holland với những câu hỏi hướng nghiệp sẽ giúp các bạn học sinh lớp 10, 11, 12 hiểu rõ về mình hơn, từ đó hỗ trợ cho quá chọn nghề định nghiệp cho mình thêm rõ ràng, chính xác hơn.
• Hỏi những người đi trước trong nghề. (tham gia các Group FB, LinkedIn, các diễn đàn nói về những nghề đó)
• Tham gia các hoạt động xã hội, tương tác với nhiều người để biết được mình mạnh gì, yếu gì, thích gì, ghét gì,….
• Đối với ai đang làm về đề tài hướng nghiệp cho học sinh thpt thì cũng có thể sử dụng những công cụ trên như một phần tư liệu và thông tin để hoàn thành.

Sách hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông

Ngoài những cách trên, bạn có thể thực hiện thêm một cách khác. Đó chính là đọc sách. Sách là một nguồn kiến thức vô tận của những người đi trước sẽ chỉ dẫn, truyền đạt lại những kiến thức cần thiết để bạn giải quyết vấn đề hướng nghiệp cho mình.

• Kiến thức về MBTI hiện đã có rất nhiều trên mạng rồi. Bạn có thể tìm hiểu trên mạng thì có thể tiết kiệm được tiền mua sách.
• Dù của bạn bạn màu gì ? – Which color is your parachute ?: Đây là cuốn sách hướng dẫn tìm việc. Sách sẽ dạy cho bạn cách tổng hợp, kiểm kê kỹ năng của mình để tìm kiếm nghề nghiệp phù hợp. “Tìm việc là công việc bạn phải thực hiện trong suốt những năm tháng đi làm của mình.” “Trong thế kỷ 21 này, kỹ năng tìm việc trở thành một kỹ năng sinh tồn không thể thiếu của một người”.
• Trang Facebook của cô Nguyễn Phi Vân: https://www.facebook.com/NguyenPhiVan trên trang Facebook của mình, cô Nguyễn Phi Vân đã chia sẻ những vấn đề, những “căn bệnh” mà người trẻ hay mắc phải và cách khắc phục. Cô cũng đưa ra một loạt danh sách những kỹ năng mà mọi người phải tuân theo để có thể tồn tại và phát triển trong mọi thời đại.
• Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu ? – Rosie Nguyễn: đây là một cuốn sách hay khác cũng nói về đam mê, công việc yêu thích,… Trong cuốn sách, tác giả kể về nhiều câu chuyện về mình, về người. Có nhiều người vì cơm áo gạo tiền, vì lỡ thì, hoặc vì lý do nào đó đã không có được công việc phát huy hết thế mạnh của mình. Dù rằng thế mạnh đó hiện hữu hằng ngày trong cuộc sống của họ…
• Trang Facebook Rosie Nguyễn: ngoài viết sách, trang Facebook của chị này cũng có rất nhiều bài viết đáng giá và thú vị đấy.

Kết

Tuy đã chia sẻ rất nhiều phương pháp hướng nghiệp, mình có đôi điều nhắn nhủ với các bạn trẻ như sau:

• Bạn nên chọn tập trung vào một phương pháp trong 1 lúc mà thôi: hoặc MBTI, hoặc mật mã Holland, tập trung vào quá nhiều thứ sẽ khiến bạn bị rối và dễ bị lạc.
• Hãy là chính mình. Hãy lắng nghe mình. Mọi cuốn sách, mọi công cụ chỉ là hỗ trợ. Chúng chỉ giúp bạn tự hiểu mình hơn, tự nhận ra mình, tự chọn cho mình một hướng đi. Đừng quá phụ thuộc hoặc bám cứng vào chúng.
• Đời vô thường, không có gì là ổn định cả.

Nếu có thắc mắc gì, hãy bình luận bên dưới nhé. Chúc các bạn sớm tìm được con đường nghề nghiệp phù hợp nhất với mình.

Tham khảo thêm các bài viết hướng nghiệp 2020 khác tại đây!

Các bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài viết hữu ích khác của chuyện Sơn La tại đây!