Những nguyên nhân phổ biến gây ra sự cố nổ lò hơi

Lò hơi là thiết bị nhiệt quan trọng trong các nhà máy sản xuất, giúp chuyển đổi nhiên liệu thành hơi nước phục vụ cho các quy trình công nghiệp. Tuy nhiên, nếu không được vận hành đúng cách hoặc bảo trì định kỳ, lò hơi có thể trở thành một quả bom tiềm ẩn, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng con người và tài sản doanh nghiệp. Vậy những nguyên nhân nào dẫn đến sự cố nổ lò hơi? Dưới đây là những yếu tố nguy hiểm thường bị bỏ qua mà bạn cần đặc biệt lưu tâm.

Áp suất vượt quá mức cho phép

Lò hơi công nghiệp hoạt động dựa trên nguyên lý gia nhiệt nước đến điểm sôi và sinh ra hơi có áp suất cao. Tuy nhiên, nếu lượng hơi sinh ra quá nhanh hoặc hệ thống điều tiết không kiểm soát được áp suất bên trong, hậu quả là áp suất trong buồng đốt vượt mức cho phép, gây ra biến dạng và thậm chí phát nổ toàn bộ lò hơi.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này thường đến từ:

• Van an toàn bị hỏng hoặc lắp sai thông số kỹ thuật, không xả hơi kịp thời khi áp suất tăng đột biến.

• Cảm biến áp suất hoạt động kém chính xác, truyền sai tín hiệu khiến hệ thống tiếp tục gia nhiệt không cần thiết.

• Người vận hành không theo dõi áp suất thường xuyên, dẫn đến bỏ lỡ thời điểm cần can thiệp kịp thời.

Khi áp suất đạt tới giới hạn phá hủy của vật liệu chế tạo lò, vỏ lò sẽ bị giãn nở, rạn nứt và cuối cùng là phát nổ, gây hư hại nghiêm trọng cho hệ thống xung quanh. Đây là nguyên nhân nguy hiểm nhất, thường xảy ra bất ngờ và để lại hậu quả nghiêm trọng về người và của.

>>>Xem thêm: lò dầu tải nhiệt công nghiệp

Nước cấp kém chất lượng hoặc thiếu nước

Nước là thành phần chính trong hệ thống lò hơi, nhưng nếu nguồn nước không được xử lý đúng chuẩn, sẽ chứa nhiều muối khoáng, sắt, mangan hoặc ion gây cáu cặn. Những chất này sau khi bị đun nóng sẽ bám lại thành từng lớp cặn dày ở thành ống, làm giảm khả năng truyền nhiệt và gây hiện tượng quá nhiệt cục bộ.

Với thời gian dài vận hành trong điều kiện nước bẩn, các ống dẫn hơi sẽ bị:

• Phồng rộp do nhiệt, làm mỏng thành ống và tăng nguy cơ rò rỉ hoặc nổ ống.

• Ăn mòn điện hóa dẫn đến nứt hoặc vỡ tại các điểm nối.

Thêm vào đó, tình trạng thiếu nước khi vận hành lò cũng là nguyên nhân phổ biến gây nổ. Khi nước không đủ, các ống dẫn chịu nhiệt trực tiếp mà không có môi trường làm mát, khiến nhiệt độ tăng đột biến. Khi bổ sung nước đột ngột, sự thay đổi nhiệt độ nhanh chóng sẽ gây sốc nhiệt và gãy nổ cấu trúc kim loại.

Vì thế, việc duy trì lượng nước đủ và đảm bảo nước cấp được xử lý kỹ lưỡng là yêu cầu bắt buộc nếu muốn kéo dài tuổi thọ lò hơi và ngăn ngừa sự cố nổ nghiêm trọng.

Quy trình vận hành và bảo trì không đúng cách

Vận hành lò hơi đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, đặc biệt là trong giai đoạn khởi động, gia nhiệt và ngắt máy. Tuy nhiên, tại nhiều doanh nghiệp, người vận hành chưa được đào tạo bài bản hoặc chủ quan trong thao tác, dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng như:

• Mở van đột ngột khi áp suất chưa ổn định, gây sốc áp.

• Không kiểm tra lượng nước cấp, để cạn nước rồi mới bơm lại.

• Bật tắt đèn đốt, bơm nước hoặc các thiết bị phụ mà không tuân theo trình tự kỹ thuật.

Ngoài ra, một trong những lỗi phổ biến là bỏ qua bảo trì định kỳ, dẫn đến van an toàn bị kẹt, ống dẫn bị bám cặn hoặc cảm biến bị sai số lớn. Những lỗi nhỏ này, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sẽ tích tụ thành mối nguy hiểm lớn và dẫn đến sự cố nổ nghiêm trọng.

Việc thiết lập quy trình vận hành rõ ràng, có checklist kiểm tra hàng ngày và định kỳ bảo trì bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp là giải pháp then chốt để giảm thiểu nguy cơ phát sinh sự cố.

>>>Xem thêm: lắp đặt nồi hơi tầng sôi

Thiết bị lỗi thời hoặc không đạt tiêu chuẩn

Nhiều doanh nghiệp vì tiết kiệm chi phí ban đầu đã chọn lắp đặt lò hơi giá rẻ, không rõ nguồn gốc hoặc sử dụng lò hơi cũ đã xuống cấp. Những thiết bị này thường không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn và có nhiều rủi ro tiềm ẩn như:

• Vật liệu chế tạo không chịu được áp suất cao, dễ biến dạng khi nhiệt độ tăng.

• Hệ thống hàn ống, vỏ lò không đồng nhất, dễ gây rò rỉ hoặc nổ ở mối nối.

• Không có đầy đủ hệ thống cảnh báo và bảo vệ như van xả áp, bộ ngắt khẩn cấp.

Thậm chí, có những lò hơi vẫn đang hoạt động mà không hề trải qua quy trình kiểm định nào. Đây là một sai lầm cực kỳ nghiêm trọng, đặc biệt với các hệ thống hoạt động liên tục 24/7 trong ngành thực phẩm, dệt may hay chế biến gỗ.

Việc lựa chọn lò hơi đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế, có nguồn gốc rõ ràng, cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật chuyên nghiệp là yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho toàn bộ hệ thống sản xuất.

Kết luận

Nổ lò hơi không chỉ gây thiệt hại tài sản mà còn để lại hậu quả nặng nề về con người và uy tín doanh nghiệp. Vì vậy, việc hiểu rõ các nguyên nhân và chủ động phòng ngừa là nhiệm vụ bắt buộc trong mọi hệ thống sản xuất sử dụng lò hơi công nghiệp. Từ chất lượng nước, quy trình vận hành, đến bảo trì định kỳ – mọi chi tiết đều cần được kiểm soát nghiêm ngặt.

Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị đáng tin cậy để kiểm tra, bảo dưỡng hoặc nâng cấp hệ thống lò hơi, hãy liên hệ ngay với GreenBoiler – chuyên gia trong lĩnh vực lắp đặt và bảo trì lò hơi công nghiệp với nhiều năm kinh nghiệm, cam kết an toàn và hiệu quả vận hành cho nhà máy của bạn.