Hướng dẫn cách phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp

Tài chính đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đối với nhà đầu tư và nhà quản trị, phân tích tài chính cung cấp thông tin quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả. Việc hiểu rõ cách phân tích tài chính giúp đảm bảo đưa ra thông tin chính xác và kết quả đúng đắn. Cùng Zilcode tìm hiểu cách phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp chính xác nhất nhé!

Phân tích tài chính là gì? 

Phân tích tài chính doanh nghiệp là quá trình định vị và đánh giá toàn diện về tình hình tài chính, từ những điểm mạnh đến những điểm yếu, cùng nhận diện cơ hội và thách thức hiện tại và trong tương lai. Dựa vào việc phân tích báo cáo tài chính, ta có thể đưa ra đánh giá tổng quan và chi tiết về triển vọng tăng trưởng của doanh nghiệp.

Phân tích tài chính cung cấp thông tin để đánh giá sức khỏe tài chính hiện tại của doanh nghiệp, bao gồm khả năng thanh toán nợ, mức thanh khoản, cấu trúc vốn, và chi phí lãi suất. Bên cạnh đó còn dựa trên các chỉ số và dữ liệu kinh tế, phân tích tài chính hỗ trợ trong việc dự báo tình hình tài chính tương lai, hỗ trợ quyết định kinh doanh một cách hiệu quả.

Phân tích tài chính là quá trình định vị và đánh giá toàn diện

Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp có vai trò như nào?

Đối với nhà đầu tư, phân tích tài chính giúp đánh giá cách doanh nghiệp quản lý vốn đầu tư, dự báo rủi ro và lợi nhuận trong tương lai. Thiếu thông tin hoặc phân tích không đầy đủ có thể dẫn đến quyết định không chính xác và tăng nguy cơ rủi ro đầu tư.

Chủ sở hữu doanh nghiệp sử dụng phân tích tài chính để đánh giá hiệu suất quản lý, đo lường lợi nhuận, và dự báo tình hình tài chính trong tương lai. Thông tin từ quá trình phân tích hỗ trợ chủ sở hữu đưa ra các quyết định quản lý tài chính hiệu quả.

Tổ chức tín dụng sử dụng phân tích tài chính để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp khi cần vay vốn. Nếu khả năng thanh toán đủ tốt, tổ chức tín dụng có thể cung cấp điều kiện vay thuận lợi hơn, trong khi rủi ro có thể dẫn đến hạn chế hoặc từ chối việc cho vay. Phân tích tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược tài chính của doanh nghiệp.

Các chỉ tiêu khi phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp

Chỉ số về khả năng thanh toán

Đây là một nhóm chỉ số tài chính được quan tâm bởi nhà đầu tư, nhà cung ứng và chủ nợ doanh nghiệp, vì nó thể hiện khả năng của doanh nghiệp trong việc trả nợ. Chúng ta sẽ xem xét một số chỉ số quan trọng:

Hệ số thanh toán tổng quát (H1):

Tính bằng tổng số nợ phải trả, H1 phản ánh mối quan hệ giữa tổng tài sản và tổng nợ. Giá trị H1 dưới 1 cho thấy vốn chủ sở hữu không đủ để trả nợ, có rủi ro phá sản. Ngược lại, H1 lớn hơn 1 cho thấy khả năng trả nợ hiện tại của doanh nghiệp.

Hệ số thanh toán hiện thời (H2):

Dựa trên tổng tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn, H2 thể hiện sự đầu tư vào tài sản lưu động và khả năng đảm bảo của chúng. Giá trị cao của H2 cho thấy sự linh hoạt và khả năng trả nợ của doanh nghiệp.

Khả năng thanh toán nhanh (H3):

Phản ánh khả năng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt để trả nợ ngắn hạn nhanh chóng. Chỉ số này đo lường khả năng thanh toán mà không cần bán tài sản. Thông thường, giá trị này được tính bằng tỷ lệ tiền và các khoản tương đương tiền so với tổng nợ ngắn hạn.

Hệ số thanh toán lãi vay (H4):

Thể hiện cách doanh nghiệp sử dụng vốn đi vay và khả năng sinh lời từ đó. So sánh giữa số lãi vay và nguồn trả lãi vay giúp đánh giá khả năng trả lãi vay đúng hạn của doanh nghiệp.

Chỉ số hoạt động

Đánh giá hiệu suất sử dụng vốn và tài sản của doanh nghiệp thông qua so sánh doanh thu từ vốn kinh doanh dưới các loại tài sản khác nhau. Dưới đây là mô tả chi tiết về một số chỉ số quan trọng:

Số vòng quay hàng tồn kho:

Được tính bằng tỷ lệ giữa giá vốn hàng bán và giá trị bình quân của hàng tồn kho trong kỳ. Chỉ số này thể hiện số lần mà hàng tồn kho bình quân lưu chuyển trong kỳ. Giá trị càng cao cho thấy khả năng giải phóng hàng tồn cao và mức thanh khoản tăng.

Vòng quay các khoản phải thu:

Phản ánh tốc độ chuyển đổi khoản phải thu thành tiền mặt, được tính bằng tỷ lệ Khoản phải thu khách hàng trên Doanh thu thuần. Số vòng quay lớn là dấu hiệu tốt, cho thấy tốc độ thu hồi nhanh.

Kỳ thu tiền bình quân:

Phản ánh số ngày cần để thu hồi các khoản phải thu. Giá trị càng lớn, thì kỳ thu tiền bình quân càng ngắn, và ngược lại.

Vòng quay vốn lưu động:

Tính bằng cách chia doanh thu thuần cho giá trị tài sản lưu động bình quân. chỉ tiêu này thể hiện mức độ sinh ra doanh thu từ mỗi đồng vốn lưu động. giá trị càng lớn thì chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng vốn lưu động hiệu quả.

Hiệu suất sử dụng vốn cố định:

Cho biết mức độ sinh lời từ mỗi đồng vốn cố định tham gia vào quá trình sản xuất, được tính bằng cách chia Doanh thu thuần cho (Nguyên giá – Khấu hao lũy kế).

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính đơn giản.

Dự báo tình hình tài chính tương lai, hỗ trợ quyết định kinh doanh

Vòng quay tổng tài sản:

Đo lường hiệu suất sử dụng tất cả tài sản (cả cố định và lưu động). Chỉ số này thể hiện số lần tài sản quay vòng trong kỳ, phản ánh khả năng sử dụng tài sản và doanh thu thuần sinh ra từ mỗi đồng tài sản. Giá trị càng lớn, hiệu suất sử dụng càng cao.

Chỉ tiêu về khả năng sinh lời

Chỉ tiêu này đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kinh doanh cụ thể, đồng thời hỗ trợ quá trình đưa ra quyết định đầu tư tài chính cho tương lai. Dưới đây là mô tả chi tiết về một số chỉ tiêu quan trọng liên quan đến phân tích khả năng sinh lời:

ROS – Tỷ suất lợi nhuận sau thuế tính trên doanh thu:

Đo lường bao nhiêu lợi nhuận sau thuế được tạo ra cho mỗi đồng doanh thu trong kỳ kinh doanh. Đồng thời phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp từ hoạt động kinh doanh chính.

ROA – Tỷ số lợi nhuận trên tổng tài sản:

Đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp dựa trên mỗi đơn vị tài sản tổng cộng của nó và thể hiện khả năng tận dụng tài sản hiện có để tạo lợi nhuận.

ROE – Tỷ suất lợi nhuận trên tổng vốn chủ sở hữu:

Đánh giá hiệu suất sinh lời của doanh nghiệp dựa trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu. ROE là một chỉ tiêu quan trọng để đo lường khả năng sinh lời và hiệu quả của việc sử dụng vốn chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận.

>> Tìm hiểu: Các báo cáo tài chính thường gặp trong doanh nghiệp.

Phân tích tài chính cơ bản gồm những loại nào?

Phân tích ngoại lực và nội lực của doanh nghiệp

Phân tích ngoại lực được thực hiện dựa trên thông tin từ báo cáo tài chính được công bố công khai, do những người không có quyền truy cập thông tin kế toán nội bộ như ngân hàng, chủ nợ, công chúng, chủ sở hữu cổ phiếu, và những bên liên quan khác.

Ngược lại, phân tích nội lực được thực hiện bởi bộ phận tài chính và kế toán trong doanh nghiệp để cung cấp thông tin về quản lý của chủ sở hữu. Qua quá trình này, doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động nội bộ, tình hình tài chính, lợi nhuận, nguồn vốn, và các chỉ tiêu quản lý khác. Phương pháp này hỗ trợ quá trình đưa ra quyết định cho tương lai, xác định hướng phát triển và đề xuất chiến lược kinh doanh.

Phân tích tài chính ngắn hạn

Để phân tích tài chính doanh nghiệp trong ngắn hạn, nhà đầu tư tập trung chủ yếu vào chỉ tiêu vốn lưu động, đồng thời quan tâm đến tài sản ngắn hạn và nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Mục tiêu là đánh giá khả năng thanh khoản của doanh nghiệp, đảm bảo rằng tổ chức có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn trong tương lai.

Tuy nhiên, việc phân tích ngắn hạn không chỉ giới hạn ở mức độ này mà còn kết hợp với phân tích dài hạn. Quá trình này không chỉ dựa vào dữ liệu có sẵn trên báo cáo tài chính mà còn bao gồm việc nghiên cứu sâu rộng về danh mục đầu tư, tiềm năng phát triển, và khả năng sinh lời của các dự án trong tương lai. Kết hợp này giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn về hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp và hỗ trợ quyết định đầu tư tài chính có lợi nhuận và hợp lý trong tương lai.

Phân tích tài chính doanh nghiệp theo chiều ngang

Phân tích theo chiều ngang là phương pháp so sánh giữa số liệu cuối kỳ và đầu kỳ của từng khoản, sử dụng cả giá trị tuyệt đối và tỷ lệ phần trăm. Phương pháp này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về mức độ biến động tăng hoặc giảm của từng khoản, từ đó đánh giá ảnh hưởng của chúng đối với quá trình sinh lời và tình hình tài chính của công ty.

Đưa ra đánh giá tổng quan và chi tiết về triển vọng tăng trưởng

Những kỹ thuật trong báo cáo phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp

So sánh các báo cáo tài chính

Đây là một kỹ thuật quan trọng được áp dụng để so sánh giữa hai hoặc nhiều báo cáo tài chính. Đây là một dạng kỹ thuật phân tích ngang, thường được áp dụng cho nhiều loại báo cáo như bảng cân đối, kết quả hoạt động hay lưu chuyển tiền.

Bằng cách này, phương pháp cung cấp thông tin ý nghĩa để đánh giá tình hình hoạt động, đồng thời giúp đưa ra những kết luận chính xác. Nó cũng phản ánh sự thay đổi trong tình hình tài chính và các ảnh hưởng của hoạt động kinh doanh đến tài sản và nợ của doanh nghiệp.

Vốn lưu động

Báo cáo vốn lưu động được tạo ra bằng cách sử dụng thông tin liên quan đến vốn lưu động, nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp giữa các kỳ kế toán.

Bảng cân đối kế toán theo tỷ lệ

Kỹ thuật này thực hiện bằng cách lấy từng khoản mục chi tiết trên bảng cân đối kế toán, sau đó chia cho tổng giá trị tài sản hoặc tổng nguồn vốn, và nhân với 100%. Qua đó, nó giúp xem xét và phân tích mối quan hệ giữa tài sản, nguồn vốn với tổng giá trị tài sản và tổng nguồn vốn của doanh nghiệp. Mỗi tỷ lệ tính toán từ kỹ thuật này mang lại thông tin có ý nghĩa quan trọng, là những chỉ số kinh tế phản ánh một cách khách quan thực trạng hiện tại của doanh nghiệp.

Phân tích xu hướng và tỷ lệ

Phương pháp phân tích xu hướng là một kỹ thuật phân tích ngang, trong đó tỷ lệ của các khoản mục khác nhau trên các báo cáo tài chính được tính toán tại các giai đoạn khác nhau, sau đó so sánh để phát hiện xu hướng biến động của chúng. Phương pháp này giúp nhận biết tình hình tài chính của doanh nghiệp có dấu hiệu tiêu cực hay tích cực hơn.

Phân tích tỷ lệ được thực hiện bằng cách xác định mối quan hệ tỷ lệ giữa các khoản mục hoặc nhóm các khoản mục trong báo cáo, từ đó mang lại cái nhìn chi tiết hơn về khả năng thanh khoản, khả năng thanh toán, và hiệu suất sinh lời của doanh nghiệp.

Qua trên, bài viết đã cung cấp những thông tin chi tiết và hướng dẫn về cách phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp chính xác nhất. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn kiến thức hữu ích và đừng quên ghé thăm Zilcode.com để tìm hiểu các thông tin có liên quan nhé!