Than đốt lò hơi và cách tối ưu chi phí cho doanh nghiệp

Than đốt lò hơi vẫn là một trong những nhóm nhiên liệu được nhiều nhà máy lựa chọn nhờ giá thành hợp lý và khả năng cung cấp nhiệt ổn định. Tuy nhiên, không phải loại than nào cũng phù hợp với mọi lò hơi. Hiểu đúng bản chất, đặc điểm từng loại và tiêu chí đánh giá sẽ giúp doanh nghiệp tăng hiệu suất vận hành và tiết kiệm chi phí dài hạn.

Khái niệm than đốt lò hơi

Than đốt lò hơi là loại nhiên liệu rắn được sử dụng để cấp nhiệt cho buồng đốt của lò hơi công nghiệp. Khi than cháy, nhiệt lượng được truyền vào nước để tạo hơi phục vụ sản xuất. Than dùng cho lò hơi có nhiều loại khác nhau như than cám, than đá, than antraxit, than nâu, than Indonesia và than trộn. Mỗi loại sở hữu đặc tính cháy, độ tro, độ ẩm và nhiệt trị khác nhau, phù hợp với từng kiểu lò hơi riêng biệt.

Than vẫn giữ vai trò quan trọng trong những lò hơi công suất lớn, lò hơi ghi xích, lò hơi tầng sôi và các hệ thống yêu cầu lượng nhiệt ổn định, liên tục.

Tham khảo ngay: Lò hơi tầng sôi GREENBOILER

Phân loại các loại than dùng cho lò hơi

Than dùng cho lò hơi rất đa dạng, mỗi loại phù hợp với cấu tạo buồng đốt và chế độ vận hành khác nhau. Việc hiểu rõ từng loại than sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn nhiên liệu tối ưu và giảm chi phí hơi trong dài hạn.

Than cám nội địa (Cám 1 – Cám 6a – Cám 6b)

Than cám do TKV cung cấp có chất lượng ổn định và được dùng phổ biến trong các lò ghi xích và lò tầng sôi.
Đặc điểm nổi bật:

• Hạt mịn, dễ tạo lớp cháy đều trên mặt ghi.

• Nhiệt trị dao động 4.000 – 6.000 kcal/kg tùy loại.

• Độ tro cao hơn than nhập khẩu, dẫn đến lượng xỉ nhiều hơn.

• Phù hợp cho các nhà máy giấy, dệt, gỗ và lò hơi công suất lớn.

Than Indonesia

Loại than nhập khẩu được ưa chuộng vì dễ cháy và có độ ổn định cao.

• Độ ẩm lớn (15 – 30%) nên dễ bay hơi, bắt cháy nhanh.

• Nhiệt trị từ 3.500 – 5.500 kcal/kg, phù hợp đa số lò tầng sôi.

• Lượng tro thấp giúp giảm tắc nghẽn buồng đốt và hạn chế vệ sinh ống lò.

• Cháy sạch hơn than đá, lượng SOx thấp.

Than đá Antraxit

Antraxit là loại than cứng, có nhiệt trị cao nhất trong các nhóm than thương mại.

• Nhiệt trị 6.000 – 7.500 kcal/kg.

• Độ ẩm rất thấp, nhưng khả năng bắt cháy kém, cần nhiệt sơ cấp cao.

• Thích hợp với lò hơi công suất lớn cần áp suất hơi cao, lò than phun, nhà máy điện.

Than trộn (Blend Coal)

Than trộn là sự kết hợp giữa nhiều loại than nhằm:

• Điều chỉnh nhiệt trị phù hợp với từng loại lò.

• Giảm giá thành nhiên liệu.

• Hạn chế nhược điểm của từng loại than riêng lẻ.
  Than trộn được dùng nhiều trong các nhà máy có nhu cầu hơi ổn định nhưng cần chi phí nhiên liệu rẻ.

Ưu điểm của than đốt lò hơi

Mặc dù nhiều nhiên liệu mới xuất hiện, than vẫn giữ vị trí quan trọng nhờ những ưu thế rõ rệt.

Chi phí nhiên liệu thấp và dễ tối ưu

Than là nhiên liệu rẻ hơn gas, dầu và viên nén. Với doanh nghiệp tiêu thụ hơi lớn như giấy, dệt, nước giải khát, việc dùng than giúp giảm mạnh chi phí vận hành. Doanh nghiệp còn có thể lựa chọn loại than phù hợp ngân sách như than trộn hoặc than nhập.

Nguồn cung ổn định và dễ dự trữ

Việt Nam và các thị trường như Indonesia, Úc, Nga luôn cung cấp lượng lớn than. Doanh nghiệp dễ ký hợp đồng dài hạn để ổn định giá. Than cũng dễ lưu kho, không cần bồn áp lực hoặc hệ thống bảo quản đặc biệt như gas.

Phù hợp với nhiều loại lò hơi công suất lớn

Than đặc biệt phù hợp cho:

• Lò tầng sôi

• Lò ghi xích

• Lò than phun
  Những hệ thống này cho hiệu suất cao và hoạt động ổn định khi sử dụng than phù hợp.

Tạo nhiệt lượng lớn cho quá trình sản xuất

Nhờ nhiệt trị cao, than đáp ứng tốt các ngành yêu cầu nhiệt lượng lớn và liên tục như sấy gỗ, hơi công suất cao, nấu bột giấy, gia nhiệt hóa chất.

Nhược điểm cần lưu ý khi sử dụng than đốt lò hơi

Dù có nhiều ưu điểm, than vẫn tồn tại một số hạn chế mà doanh nghiệp cần chuẩn bị trước khi vận hành.

Phát thải lớn hơn so với gas và dầu

Than tạo ra nhiều CO2, SOx, NOx và bụi trong quá trình cháy. Nếu không có hệ thống xử lý khí thải như cyclon, lọc bụi tĩnh điện hoặc tháp hấp thụ, doanh nghiệp có thể khó đạt chuẩn môi trường.

Tăng nhu cầu bảo trì – vệ sinh lò

Lượng muội than, xỉ và tro khá lớn khiến dàn ống trao đổi nhiệt dễ bám cặn, làm giảm hiệu suất và tăng tiêu hao nhiên liệu. Do đó cần:

• Vệ sinh ống lửa, ống nước định kỳ.

• Hút tro xỉ hằng ngày (lò ghi xích).

• Theo dõi lượng bụi bám ở bộ sấy không khí.

Kho bãi chiếm diện tích lớn

Than cần khu vực bảo quản khô, sạch và thoáng khí. Nếu than ẩm, hiệu suất cháy giảm rõ rệt và tiêu hao tăng lên.

Không phù hợp một số ngành yêu cầu hơi sạch tuyệt đối

Những ngành như thực phẩm cao cấp, dược phẩm, điện tử thường cần hơi sạch, nên phải sử dụng dầu hoặc gas thay vì than.

Các tiêu chí lựa chọn than đốt lò hơi

Lựa chọn đúng nhiên liệu có thể giúp doanh nghiệp giảm 10 – 25% chi phí hơi. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng nhất.

Nhiệt trị than (Calorific Value)

Nhiệt trị càng cao, lượng than cần đốt càng ít. Tuy nhiên doanh nghiệp cần cân đối với giá.

• Lò công suất lớn → ưu tiên nhiệt trị cao.

• Lò nhỏ và trung bình → có thể dùng nhiệt trị trung bình để giảm chi phí.

Độ tro (Ash) và độ ẩm (Moisture)

• Tro cao gây bám xỉ, giảm trao đổi nhiệt, tắc ghi.

• Độ ẩm cao làm giảm nhiệt lượng thực, gây tiêu tốn nhiên liệu.
  Vì vậy than chất lượng tốt nên có:

• Tro < 15 – 20%

• Ẩm < 10 – 15%

Kích thước hạt than

Ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ cháy và sự phân bố nhiên liệu.

• Lò ghi xích: cần hạt cỡ 0 – 25 mm, đồng đều.

• Lò tầng sôi: thích hợp hạt mịn 0 – 10 mm.

• Lò than phun: yêu cầu than nghiền rất mịn.

Tính ổn định và đồng nhất của nguồn cung

Thay đổi chất lượng than quá thường xuyên khiến hệ thống gió, ghi, vòi phun khó tối ưu, làm giảm hiệu suất. Doanh nghiệp nên chọn nhà cung cấp có chứng nhận chất lượng và mẫu phân tích rõ ràng.

Giá thành và chi phí vận chuyển

Than cám nội địa rẻ nhưng tro cao.
Than Indonesia sạch hơn nhưng giá thường cao hơn.
Doanh nghiệp cần tính tổng chi phí theo:
Chi phí nhiên liệu + chi phí vận chuyển + chi phí xử lý tro xỉ + chi phí bảo trì.

Kết luận

Than đốt lò hơi vẫn là một lựa chọn kinh tế và hiệu quả trong nhiều ngành sản xuất nếu doanh nghiệp biết cách lựa chọn đúng loại than và tối ưu hệ thống đốt. Để đảm bảo hiệu suất hoạt động và an toàn kỹ thuật, doanh nghiệp nên hợp tác cùng đơn vị uy tín như cung cấp lắp đặt lò hơi chuyên nghiệp.

Tham khảo thêm thông tin tại greenboiler.vn